به مناسبت هفته پژوهش؛ همایش "زیلو از زوایای دیگر" در دانشگاه میبد برگزار شد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه میبد، به مناسبت هفته پژوهش و گرامی داشت ششمین سالروز ثبت میبد به عنوان شهر جهانی زیلو، همایشی یک روزه با عنوان "زیلو از زوایای دیگر" در تاریخ سه‌شنبه 20 آذر در سالن آمفی تئاتر استاد پویای دانشگاه میبد برگزار شد. این همایش علمی با همکاری شهرداری میبد، شورای اسلامی شهر میبد، انجمن زیلوی میبد و با همت انجمن علمی ایرانشناسی دانشگاه میبد ترتیب یافت و شاهد حضور علاقه‌مندان به هنر زیلوبافی، دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه میبد بود.

در آغاز این همایش، دکتر عباس نیک نژاد رئیس دانشگاه میبد ضمن خوش‌آمدگویی به حضار، از تمامی افرادی که در برگزاری این همایش علمی نقش داشتند، تشکر و قدردانی کرد.
وی بر لزوم توسعه و گسترش صنایع دستی و هنرهای بومی استان و شهرستان تأکید نمود و گفت که دانشگاه میبد همواره در پی حفظ و معرفی این آثار فرهنگی است و همه تلاش و همت خود را در این مسیر به کار خواهد گرفت.

دکتر حسن زارعی محمودآبادی، مدیر گروه ایرانشناسی و تاریخ دانشگاه میبد، نیز در سخنرانی خود بر لزوم شناخت خود و هویت ایرانی تأکید کرد و نقش مهم برگزاری چنین همایش‌هایی را در آگاهی بخشی نسبت میراث گرانسنگ گذشته ها و تربیت نسلی علاقه‌مند به فرهنگ و تمدن ایران برجسته نمود.
وی گفت: کشورها برای این که بتوانند از نظر تمدنی زنده و پویا باشند و بتوانند در عرصه جهانی اثربخش باشند سه شرط لازم دارند1.- دارای میراث غنی باشند2- از آن میراث غنی آگاهی داشته باشند و 3- این که اراده لازم برای به روز کردن و معاصرسازی آن میراث غنی به معنای کارساز کردن آن را داشته باشند.
دکتر زارعی تلاشهای گروه ایران شناسی و تاریخ دانشگاه میبد را در عرصه های پژوهشی مانند  پروژه ها و پایان نامه های دانشجویی، برگزاری مراسم سخنرانی و همایشهای مختلف را گام‌هایی کوچک ولی اندیشیده شده در راستای تحقق شروط دوم و سوم لازم برای زنده و بالنده بودن تمدن ایرانی قلمداد کرد..

اولین سخنران این همایش، استاد سید عبدالعظیم پویا، پژوهشگر سرشناس استان، بود. وی در سخنرانی خود با عنوان «زیلوی میبد: پیام‌رسان فرهنگ» تلاش‌های انجام شده برای حفظ و احیای هنر صنعت زیلو را تشریح کرد و به اهمیت ثبت تجارب پیشین در این زمینه اشاره نمود.
استاد پویا در ادامه به جایگاه صنعت زیلو در اقتصاد میبد در دهه‌های گذشته پرداخت و از سیستم پویای تجارت این هنر صنعت در ایران و کشورهای مختلف سخن گفت و بر لزوم بررسی و ثبت این مقوله توسط پژوهشگران تأکید نمود.
وی همچنین به موقوفات ویژه بافت و تأمین زیلو برای اماکن مقدس فراتر از مرزهای ایران اشاره کرد.

دکتر علی نعیمایی، پژوهشگر صنایع دستی و متخصص در حوزه بافت پارچه‌های نفیس مانند زربفت، مخمل و ترمه، در سخنرانی خود با موضوع «زیلو نیای زربَفت ایران» به اهمیت زیلو در تاریخ بافندگی ایران پرداخت.
وی با اشاره به پژوهش‌های خود گفت: می‌توان زیلو را نیای بافت پارچه‌های نفیس ایرانی دانست. دکتر نعیمایی ضمن برشمردن انواع تکنیک‌های بافت، به شیوه خاص بافت زیلو اشاره کرد و آن را فراتر از بافته‌های داری دانست.
وی توضیح داد که اگرچه از نظر ظاهر، دار زیلو وجود دارد اما در حقیقت بافت زیلو با دستگاهی انجام می‌شود که شباهت زیادی به دستگاه زری‌بافی دارد و حتی می‌توان گفت که دستگاه زری‌بافی همان دستگاه زیلو است که حالت افقی به خود گرفته است.
نعیمایی، ابداع تکنیک بافت زیلو را اتفاقی بزرگ در صنعت بافندگی و نساجی دانست که منبع و سرچشمه بسیاری از تکنیک‌های بافت پارچه‌های نفیس است.
این پژوهشگر صنایع دستی، بر لزوم حفظ و معرفی این هنر صنعت تأکید کرد و دانشگاهیان را به پژوهش و تحقیق بیشتر درباره این هنر اصیل دعوت نمود.

دکتر محمدرضا دهقانی فیروزآبادی، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی و عامل توسعه خوشه زیلو، در سخنرانی خود با موضوع «پیوند فرهنگ و اقتصاد؛ مطالعه موردی نشانه جغرافیایی زیلوی میبد»، به تشریح مفهوم ارزش در اقتصاد و بازاریابی پرداخت و اهمیت فرهنگ و دارایی‌های ناملموس در خلق ارزش را مورد توجه قرار داد. وی نشانه جغرافیایی را یکی از دارایی‌های فکری مهم و ارزشمند دانست که متاسفانه در کشور ما کمتر به آن پرداخته شده است و بیشتر به ثبت نشانه‌های جغرافیایی بسنده شده است. دکتر دهقانی با اشاره به همکاری ایران و سوئیس در قالب پروژه ایرسیپ و تعریف میبد به عنوان پایلوت استقرار نظام مدیریت نشانه جغرافیایی زیلوی میبد، برخی از تجارب این پروژه را بررسی کرد و به تشریح اهمیت استقرار نظام مدیریت نشانه جغرافیایی و شیوه اجرای آن پرداخت.
وی بر لزوم همکاری دانشگاه و پژوهشگران در شناسایی و ترویج ابعاد فرهنگی هنر زیلو تأکید کرد و ضرورت تولید محتوا در این حوزه را یادآور شد
. از دیگر بخش‌های سخنرانی وی می‌توان به معرفی نشانه جغرافیایی، شیوه‌نامه عملکرد، سازمان نشانه جغرافیایی، کمیته‌های ترویج و کیفیت و همچنین سیستم کنترل کیفیت محصولات تولیدی اشاره کرد.

دکتر زهره دهقان‌پور، عضو هیئت علمی گروه ایران شناسی دانشگاه میبد، در سخنرانی خود با موضوع «نظام استاد - شاگردی در فرهنگ ایران، مطالعه‌ی موردی هنر-صنعت زیلوی میبد» به تشریح پژوهشی پرداخت که در این باره انجام داده و منتشر نموده‌ است.  وی در ابتدا به مقدمه ای درباب اهمیت تعلیم و تربیت در فرهنگ و تمدن ایران از دوره باستان و در ادامه، به معرفی تالیفاتی در دوره اسلامی در موضوع تعلیم و تربیت و آداب و روابط بین استاد و شاگرد پرداخت.
دکتر دهقان‌پور با اشاره به اهمیت دو بخش مادی و معنوی فرهنگ، به آسیب پذیر بودن هر دو شق(فرهنگ مادی و فرهنگ معنوی) و رسالت بزرگ اساتید و دانشجویان در حفظ و ثبت و ضبط آنها تاکید کرد.
وی با اشاره به دیدگاه اندیشمند بزرگ جهان و دنیای اسلام، «ابن خلدون»، به اهمیت و ضرورت حفظ هنرها، صنایع، حرفه و پیشه ها پرداخت و از بین رفتن هنر ها و حرفه ها را مقدمه از بین رفتن شهرها و تمدنها دانست و بر حفظ هنرها و آداب و آیین‌ها و روابطی که در روند زیلوبافی از گذشته‌های دور در جریان بود تاکید کرد.
عضو هیئت‌علمی گروه ایران‌شناسی دانشگاه میبد، در بخش اصلی  سخنرانی و در بحث رابطه استاد و شاگرد و جایگاه شاگردپروری در هنر- صنعت زیلوبافی به مباحثی همچون؛ سن شروع آموزش سنتی در حرفه زیلو بافی، معیارهای انتخاب استاد زیلوباف از دیدگاه شاگردان و خانواده‌های آن‌ها، نقش و حضور و نحوه فعالیت زنان در کنار مردان پرداخت و در ادامه به  مراحل و مدارج طی شده به وسیله یک شاگرد از مرحله اجیری(پادویی) تا رسیدن به مرتبه استاد و بافنده ماهر اشاره کرد.
وی در ادامه به برخی روش‌های(تشویقی و تنبیهی) مورد استفاده اساتید برای ایجاد انگیزش در شاگردان و تقویت مهارت و نوآوری آن‌ها اشاره کرد و روابط استاد- شاگردی بعد از استقلال کاری و مالی شاگردان را توضیح داد.
دکتر دهقان‌پور مباحث مطرح شده  را نتیجه پژوهشی دانست که چندی پیش به روش میدانی و مصاحبه ای با تعدادی از خبره‌گان حوزه زیلو در شهر میبد و محله بشنیغان انجام گرفت .
دکتر سامان قاسمی فیروزآبادی، دیگر عضو هیئت‌علمی گروه ایران شناسی دانشگاه میبد، سخنران پایانی این نشست بود که سخنرانی خود را با موضوع «تحلیل کارکردهای اسطوره‌ای نقوش زیلوی میبد» ارائه نمود.
دکتر قاسمی به تبیین جایگاه اسطوره در فرهنگ‌ها و تمدن‌ها به‌ویژه فرهنگ ایرانی پرداخت و آن را موضوعی جهان‌شمول معرفی کرد که در فرهنگ و تمدن ایرانی نیز حضور پررنگی دارد، هرچند نقش اسطوره در دوران معاصر کمرنگ شده است.
وی با تشریح دو بخش مادی و معنوی در زندگی انسان‌ها، نقش بخش معنوی را بسیار مهم و موثر ارزیابی کرد و گفت: مفهوم برکت منطبق بر بخش معنوی زندگی انسان‌هاست، چیزی که در نگاه انسان‌های پیشین از کیهان اسطوره‌ای نشأت می‌گیرد و در زندگی مادی ما جریان می‌یابد.  دکتر قاسمی، زیلو را یکی از نمادهای این اتصال میان دنیای مادی و دنیای اسطوره‌ای دانست و به همین دلیل، آن را مهم‌ترین کفپوش معابد و عبادتگاه‌های بسیاری از ادیان معرفی کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه میبد، همچنین به تحلیل نقوش زیلو پرداخت و ارتباط آن را با مفاهیم اسطوره‌ای تبیین کرد.
وی با استقبال از تلاش‌های انجام شده برای نوآوری در زیلو و طرح‌های آن، خواستار توجه هنرمندان طراح به جایگاه و مفاهیم اسطوره‌شناسی در طراحی زیلو شد.

در پایان این همایش، با حضور مهندس بهارستانی، شهردار میبد، دکتر میرحسینی معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه میبد و تعدادی از اعضای شورای شهر  از سخنرانان این همایش با اهدای لوح و جوایزی تقدیر و تشکر شد.